Ciekawostki o Rysach

Rysy to trójwierzchołkowy szczyt w Tatrach Wysokich, osiągający 2501 m n.p.m. (słowacki wierzchołek). To z pewnością jedna z najpopularniejszych gór wśród polskich i słowackich turystów. Co roku przyciąga tysiące zdobywców. Są wśród nich zarówno doświadczeni taternicy, jak i zwykli turyści. Rysy, będące częścią Korony Gór Polski, zdobywane są zarówno od polskiej, jak i słowackiej strony. Każda, z dwóch dostępnych tras, oferuje malownicze widoki, które zachwycą każdego miłośnika górskich wędrówek. Przybliżę Ci fakty, jak również ciekawostki o Rysach – o tym niezwykłym i pięknym szczycie.

Skąd nazwa Rysy?

1. Nazwa Rysy nie pochodzi, jak powszechnie się uważa, od jednego ukośnego żlebu widocznego w masywie góry tzw. Rysy, ale od pożłobionych zboczy całego kompleksu Niżnich Rysów, Żabiego Szczytu Wyżniego i Żabiego Mnicha. Nazwę utworzyli polscy górale i była ona w użyciu co najmniej od początków XIX w. Oficjalnie została użyta pierwszy raz w 1855 roku przez Feliksa Berdau – polskiego botanika i miłośnika wspinaczki górskiej.

Rysy mają aż 3 wierzchołki

2. Masyw Rysów posiada trzy wierzchołki. Wysokość najwyższej stabilnej skały naturalnej w Polsce to 2499,44 m – to wierzchołek północny, który stanowi najwyżej położony punkt Polski. Wysokość wierzchołka słowackiego – najwyższego środkowego – to 2500,91 m, czyli zaledwie o 1,27 m wyżej niż wierzchołek przez który biegnie granica polsko-słowacka. Wartość, która nadal pojawia się na wielu mapach – 2503 m – jest błędna.

Wysokość trzeciego wierzchołka

3. Trzeci, najmniej znany wierzchołek Rysów, ma wysokość 2473 m – południowy.

Tablica Lenina

4. Od 1957 roku na Rysach znajdowała się tablica upamiętniająca wejście na szczyt Lenina, który zdobył go dwukrotnie w latach 1913 i 1914 od strony Morskiego Oka. W sierpniu 1968 roku polscy opozycjoniści, Stefan Niesiołowski i Wiesław Majda, zrzucili ze szczytu tablicę ku czci Lenina, za co prokurator zażądał dla nich roku odsiadki. Niesiołowski wspominał: „No, to wzięliśmy i zrzuciliśmy. Leciała w dół aż miło”. Również dla uczczenia wydarzenia wejścia na Rysy Lenina z 1913 roku planowano zmienić nazwę Chaty pod Rysami na Leninovą Chatę. Po aksamitnej rewolucji w 1989 roku żartobliwym nawiązaniem do tych planów było wymalowanie na skałach „śladów” stóp Lenina oraz „śladów” jego pośladków w miejscu, gdzie wódz rewolucji miał odpoczywać.

Coroczne wejścia na Rysy czechosłowackiej młodzieży

5. W latach 1957-1989 corocznie organizowano wejścia czechosłowackiej młodzieży na Rysy, aby upamiętnić pobyt Lenina w Tatrach.

Statystyki wypadków

6. Od 2016 do 2021 roku w drodze na Rysy powyżej Czarnego Stawu było 199 wypadków, w tym aż 21 śmiertelnych.

Pierwszy śmiertelny wypadek na Rysach

7. Pierwszy śmiertelny wypadek na Rysach zdarzył się pod koniec czerwca 1909 roku. Zginął wówczas profesor gimnazjalny z Chorzowa, Ernest Weiss. Jego ciało odnaleziono dopiero po czterech latach, w pobliżu ścieżki na Rysy.

Lawina z Rysów

8. 28 stycznia 2003 roku z Rysów zeszła lawina, która zabiła 8 z trzynastoosobowej grupy turystów. Była to wycieczka Klubu Sportowego działającego przy I LO w Tychach. Wydarzenie okrzyknięto najtragiczniejszym wydarzeniem w Tatrach. O tym wydarzeniu powstał film z 2010 roku: CISZA (reżyseria: Sławomir Pstrong)

Pierwszy zdobywca Rysów

9. Pierwszą osobą, która zdobyła szczyt Rysów był Eduard Blasy – dokonał tego latem 30 lipca 1840 roku, jego towarzyszem był przewodnik Jan Ruman Driecny. 44 lata później, bo w 1884 roku Rysy zostały zdobyte zimą przez Teodora Wundta.

Powietrze na Rysach

10. Powietrze na szczycie Rysów jest o 30% rzadsze od tego w dolinach.

Słowacka trasa na Rysy

11. Słowacka trasa na Rysy liczy 6 km, zaczynając od Popradzkiego Stawu.

Polska trasa na Rysy

12. Polska trasa na Rysy od Schroniska nad Morskim Okiem wynosi 5 km.

Ile szczytów widać z Rysów?

13. Panorama z Rysów obejmuje 80 szczytów tatrzańskich, około 50 innych gór i 13 jezior.

Co można zobaczyć z Rysów?

14. Ze szczytu Rysów w pogodne dni można zobaczyć Kraków.

Przejście graniczne na Rysach

15. Polska i Słowacja od 2007 roku są razem w strefie Schengen, co oznacza, że podróżni i spacerowicze mogą bez przeszkód przekraczać granicę w każdym miejscu – również na Rysach. Przed wprowadzeniem Strefy Schengen w 2007 roku jedyne legalne przejście graniczne w Tatrach znajdowało się właśnie na Rysach. Przekraczanie granicy dozwolone było w okresie od 1 lipca do 30 września w godzinach od 7.00–19.00.

Zimą szlak słowacki jest zamknięty

16. W okresie od 1 listopada do 15 czerwca zamykany jest słowacki szlak na Rysy.

Znani zdobywcy Rysów

17. Wśród znanych osób, którzy zdobyli szczyt było małżeństwo Maria Curie-Skłodowska i Piotr Curie – weszli na szczyt w 1899 roku.

Od kiedy są łańcuchy na Rysach?

18. Ciekawostki o Rysach – chcesz więcej? Oto kolejna: w latach 1886-1987 Tatrzańskie Towarzystwo oznakowało farbą i oklamrowało szlak prowadzący od Morskiego Oka.

Rekord wejść na Rysy

19. W sezonie letnim 2008 r. na słowackim szlaku na Rysy specjalne urządzenie mierzyło liczbę turystów. Najwięcej osób było 13 września – 2512 w jeden dzień.

Chata pod Rysami

20. Na wysokości 2250 m n.p.m., po słowackiej stronie, znajduje się Chata pod Rysami – najwyżej położone schronisko na terenie całych Tatr.

Wybitność Rysów

21. Wybitność to miara odnosząca się do różnicy wysokości względnej między szczytem a przełęczą czy obniżeniem oddzielającym go od szczytu wyższego. Rysy, chociaż są najwyższym szczytem w Polsce, biorąc pod uwagę sąsiedztwo słowackiego wierzchołka, nie mają prawie żadnej wybitności, gdyż oba szczyty oddziela płytka przełęcz. Najbardziej wybitny szczyt w polskich Tatrach to Kominiarski Wierch (1829 m), górujący nad Doliną Chochołowską, jego wybitność wynosi 370 m. W następnej kolejności na liście najwybitniejszych szczytów po polskiej stronie Tatr znajdziemy Świnicę (2301 m, wybitność 351 m) i potem Krzesanicę (2122 m, wybitność 323 m). Rysy widać także z Morskiego Oka – wznoszą się 1100 m ponad taflę wody.

Rośliny i żyjątka na Rysach

22. Na samym szczycie Rysów występują aż 63 różne gatunki roślin kwiatowych. Tam też odkryto Polonozercon tatrensis – gatunek roztocza z grupy żukowców – został odkryty we wrześniu 1973 roku przez Hieronima Dastycha na Rysach, na wysokościach 2474 i 2485 m n.p.m. Znasz jeszcze inne ciekawostki o Rysach? Jeśli tak, to podziel się nimi w komentarzu!

Teraz kiedy znasz już najfajniejsze ciekawostki o Rysach Twoja wyprawa na najwyższy wierzchołek Polski będzie jeszcze bardziej ekscytująca! Szlak od polskiej, jak i od słowackiej strony, z pewnością Cię zachwyci!