Czy wyobrażasz sobie, że Twoje rodzinne miasto zostaje na zawsze ukryte pod wodą? Tak właśnie stało się z wioską Stare Maniowy, niegdyś tętniącą życiem, która przetrwała setki lat, by w końcu zniknąć pod powierzchnią Jeziora Czorsztyńskiego. Historia tej miejscowości to nie tylko opowieść o znikającej wiosce, ale i o losach jej mieszkańców, zmuszonych do opuszczenia swojego domu, który przetrwał stulecia – od średniowiecza aż do końca XX wieku.
Co znajdziesz poniżej?
Zatopiona wieś z historią sięgającą XIV wieku
Stare Maniowy były jedną z najstarszych osad w regionie. Pierwsze wzmianki o niej pochodzą z 1320 roku, kiedy to osadę założył rycerz Hyńc Czarny. W 1354 roku wieś miała już status parafialny, co świadczy o jej rozwinięciu i znaczeniu dla regionu. W XVIII wieku we wsi powstał kościół, który stał się jej symbolem, a wraz z nim cmentarz, kaplice i wiele budynków gospodarczych. Mieszkańcy prowadzili spokojne życie, aż w XX wieku pojawił się pomysł budowy zapory, mającej zapobiegać powodziom w dolinie Dunajca.
Budowa zapory i decyzja o przesiedleniu
Plany stworzenia zbiornika wodnego sięgały jeszcze czasów przed I wojną światową, lecz dopiero pod koniec lat 60. XX wieku zdecydowano o budowie zapory i powstaniu Jeziora Czorsztyńskiego. W latach 70. rozpoczęto budowę nowej wsi o nazwie Maniowy, położonej na północ od pierwotnych Maniów. To tutaj, na wyższych terenach, zaczęto tworzyć od podstaw domy, szkoły, budynki użyteczności publicznej, a nawet przenieść niektóre zabytki – takie jak kościółek św. Sebastiana, który znalazł swoje miejsce na nowym cmentarzu. Łącznie przesiedlono niemal całą wieś, a zatopienie Starych Maniów stało się nieodwracalnym symbolem poświęcenia na rzecz bezpieczeństwa przeciwpowodziowego.
Zniknięcie Starych Maniów pod wodą
W 1997 roku, po latach przygotowań i budowy, woda zaczęła powoli zalewać dolinę, w której znajdowały się Stare Maniowy. Budynki rozebrano, a pozostałe po nich tereny zaczęły stopniowo pokrywać się wodą. W sumie zlikwidowano 363 gospodarstwa, 26 budynków publicznych, kaplice i cmentarz. Dla dawnych mieszkańców był to moment przełomowy, gdyż musieli pożegnać swoje rodzinne strony, które stopniowo znikały pod taflą nowego jeziora. Zabytkowa zabudowa Maniów została przeniesiona do Osady Czorsztyn w Kluszkowcach na Półwyspie Stylchyn – warto ją odwiedzić będąc w okolicy!
Żywa historia i wspomnienie o Starych Maniowach
Stare Maniowy pozostaną zapamiętane przez tych, którzy kiedyś nazywali tę wieś swoim domem. Dziś leży na dnie Jeziora Czorsztyńskiego, będąc niemym świadkiem przemian regionu i wyzwań, które przyniósł XX wiek. Przy niskim stanie wody można czasem dostrzec resztki dawnego krajobrazu, co jeszcze bardziej podkreśla dramatyzm tej historii. Dla odwiedzających Jezioro Czorsztyńskie Stare Maniowy są już tylko opowieścią – choć niezwykłą i pełną nostalgii, której echo słychać do dziś.
Historia Starych Maniów to przejmujący przykład, jak wielkie projekty inżynieryjne mogą zmieniać życie lokalnych społeczności. Zniknięcie wsi pod wodą stało się symbolem wielkich przemian i poświęceń w imię bezpieczeństwa.
Dodaj komentarz