20 ciekawostek o Wąwozie Homole

Wąwóz Homole, położony w Pieninach, to miejsce, które urzeka nie tylko pięknem natury, ale i bogatą historią oraz legendami. Przygotowałam 20 ciekawostek o tym wyjątkowym zakątku i jego okolicy. Wąwóz Homole i ciekawostki czekają już na Ciebie!

Pochodzenie nazwy

Nazwa „Homole” wywodzi się z ruskiego słowa „homoła” lub „gomoła”, co oznacza „obły” lub „bezrogi”. Nawiązuje to do kształtu wąwozu, który jest otoczony łagodnie zaokrąglonymi, pozbawionymi ostrych krawędzi skałami.

Imponująca długość i głębokość

Wąwóz Homole, choć ma zaledwie około 800 metrów długości, robi wrażenie swoją skalistą, V-kształtną budową. Wąski kanion z pionowymi, niemal 120-metrowymi ścianami, tworzy spektakularny krajobraz, który wzbudza respekt i podziw u odwiedzających.

Rezerwat przyrody „Wąwóz Homole”

Wąwóz Homole to nie tylko szlak turystyczny, ale także chroniony obszar przyrodniczy. Rezerwat Przyrody „Wąwóz Homole” został założony w 1963 roku i ma 58,64 ha powierzchni. Oprócz samego wąwozu, obejmuje także Czajakową Skałę i boczną część doliny Koniowskiego Potoku. Rezerwat powstał w celu ochrony unikatowego krajobrazu oraz przyrody – zarówno tej nieożywionej, jak i ożywionej. Położony jest na terenie wsi Jaworki w gminie Szczawnica, a jego administracją zajmuje się Nadleśnictwo Krościenko. Choć czasem rezerwat ten nazywany jest imieniem Jana Wiktora, nazwa ta nie jest oficjalnie zatwierdzona.

Powstanie wąwozu i potok Kamionka

Wąwóz Homole liczy sobie około 80 milionów lat, a jego formacja rozpoczęła się w okresie kredy, gdy nastąpiły tektoniczne fałdowania. Wyjątkowy krajobraz tego miejsca kształtował się także dzięki działaniu potoku Kamionka, który przez tysiące lat rzeźbił skały, tworząc malownicze kaskady oraz osadzając w korycie różnej wielkości głazy.

Wąwóz Homole w Małych Pieninach

Wąwóz Homole znajduje się w Małych Pieninach, czyli w wschodniej części pasma Pienin, rozciągającej się aż po słowacką miejscowość Jarzębina. Jeszcze w XVIII wieku region ten nosił nazwę Szlachtowskich Gór, a dopiero później przyjęto nazwę Małe Pieniny. Te malownicze, niewysokie góry idealnie nadają się na piesze wędrówki, a ich najwyższym szczytem są Wysokie Skałki położone przy granicy ze Słowacją.

Geologiczne skarby

Wąwóz Homole to idealne miejsce dla geologów – jego ściany zbudowane są z wapienia i pełne są ciekawych formacji, takich jak Grzebień, Wapiennik czy Wysoka i Niska Skała. Charakterystyczne czerwone zabarwienie niektórych skał wskazuje na obecność żelaza, co dodaje wąwozowi oryginalnych barw.

Wędrówka szlakiem zielonym

Przez Wąwóz Homole prowadzi zielony szlak turystyczny, który jest jednym z bardziej popularnych w Pieninach. Szlak liczy ok. 1,3 km długości i biegnie wzdłuż potoku Kamionka, który towarzyszy turystom podczas całej trasy. Szlak jest stosunkowo krótki i łatwy, co czyni go idealnym na rodzinną wycieczkę.

Dubantowska Polana – idealne miejsce na odpoczynek w Wąwozie Homole

Dubantowska Polana to malownicza polana położona tuż powyżej górnego końca Wąwozu Homole, na wysokości 646 m n.p.m. Jest to doskonałe miejsce na odpoczynek po wędrówce przez rezerwat przyrody Wąwóz Homole. Na polanie znajdują się stoły i ławy, a ścieżka edukacyjna prowadzi turystów przez teren z ciekawymi skałami, jak Kamienne Księgi czy Czajakowa Skała. Polana otoczona jest stromymi, skalistymi zboczami porośniętymi jałowcem, co nadaje jej unikalny charakter. To idealne miejsce na chwilę relaksu wśród natury.

Czajakowa Skała – wybitna skała w górnej części Wąwozu Homole

Czajakowa Skała, wznosząca się na wysokość 707 m n.p.m., to charakterystyczny punkt w Małych Pieninach, znajdujący się w górnej części Wąwozu Homole, w pobliżu Dubantowskiej Polany, popularnego miejsca odpoczynku turystów. Skała jest bardzo atrakcyjna zarówno pod względem widokowym, jak i przyrodniczym. Jej niemal pionowa ściana, odsłonięta od strony polany, jest imponująca. Zbudowana jest z radiolarytów, wapieni oraz łupków, a jej geologiczna budowa jest unikalna. Skała pochodzi z okresu górnej jury.

Kamienne Księgi

Kamienne Księgi to jedna z najciekawszych formacji skalnych w wąwozie. Legenda głosi, że skały przypominające książki zapisano losami ludzi aż do końca świata. Jedyną osobą, która miała je odczytać, był pop z Lipnika – jednak, jak głosi legenda, Bóg odebrał mu mowę, by nie ujawniał przyszłości.

Dawna siedziba poszukiwaczy skarbów

Już w XV wieku przybywali tu poszukiwacze skarbów, licząc na odnalezienie złota. W skałach Prokwitowskiej Homoli nadal można dostrzec ślady szybów górniczych – świadectwa dawnych poszukiwań. Choć złota tu nie znaleziono, miejsce do dziś przyciąga swoją tajemniczą aurą.

Zamek Homola

Dokumenty historyczne z XVI wieku wspominają o zamku „Castrum Homola”, który prawdopodobnie wznosił się w tym rejonie. Archeolodzy odkryli tu fragmenty ceramiki oraz XVI-wieczne cegły, co potwierdza istnienie warowni. Niestety, zamek popadł w ruinę i nie zachował się do dzisiejszych czasów. Obecnie jedynym zachowanym na powierzchni fragmentem dawnego zamku, są pozostałości fosy znajdujące się naprzeciwko kościoła w Jaworkach.

Mostki i kładki nad potokiem

Wąwóz Homole nie zawsze był tak dostępny jak dziś. Dawniej wędrujący musieli przekraczać potok Kamionka, stąpając po kamieniach. Obecnie trasę przystosowano dla turystów, a metalowe mostki i drewniane kładki umożliwiają wygodne przemieszczanie się, co ułatwia zwiedzanie nawet w deszczowe dni.

Dawne pastwisko dla owiec

Przed II wojną światową wąwóz był miejscem wypasu owiec. Owce wpuszczano między skalne ściany – owce poruszały się po nim swobodnie niepilnowane, ponieważ i tak nie mogły z niego wyjść. Dzięki temu teren był wolny od bujnej roślinności, którą widzimy tam dzisiaj.

Jemeriskowa Skałka – punkt widokowy nad Wąwozem Homole

Jemeriskowa Skałka to wapienna formacja o wysokości około 10 metrów, która znajduje się tuż nad Wąwozem Homole, na niewielkiej polanie. To doskonałe miejsce na chwilę odpoczynku z pięknym widokiem. U podnóża skały krzyżują się szlaki – pieszy w kierunku Małej Wysokiej oraz leśna droga prowadząca do Jaworek, co czyni to miejsce dogodnym punktem orientacyjnym i przystankiem podczas wędrówki.

Homole (726 m) – mało wybitny szczyt w Małych Pieninach

Szczyt Homole, o wysokości 726 m, to niewielka góra w Małych Pieninach, położona nad słynnym Wąwozem Homole, który znajduje się w obrębie rezerwatu przyrody o tej samej nazwie. Chociaż Homole nie jest zbyt wybitnym wzniesieniem, stanowi ważny punkt w krajobrazie regionu. Ciekawostką jest, że nie prowadzi tam szlak turystyczny, a sam szczyt nie znajduje się już na terenie rezerwatu.

Baza namiotowa pod Wysoką – nocleg z widokiem na Pieniny

W okresie letnim, w lipcu i sierpniu, Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich z Łodzi prowadzi bazę namiotową pod Wysoką. To idealne miejsce dla miłośników górskich przygód, którzy chcą spędzić noc blisko natury – można skorzystać z przygotowanych namiotów lub rozbić swój własny.

Z Wąwozu Homole na najwyższy szczyt Pienin – Wysoką

Podążając szlakiem z Wąwozu Homole, można zdobyć Wysoką (1050 m n.p.m.), znaną też jako Wysokie Skałki – najwyższy szczyt Pienin, położony na granicy polsko-słowackiej. Dawniej szczyt ten nosił nazwy Pamiarky i Kiczera, nadane przez miejscowych Łemków. Ze szczytu rozciągają się niezapomniane widoki na Tatry, Babią Górę, Pasmo Radziejowej, Magurę Spiską i oczywiście same Pieniny. Wysoka jest również jednym ze szczytów należących do Korony Gór Polski.

Aksamitka, czyli Mleczna Dziura – największa jaskinia Pienin

Jaskinia Aksamitka, zwana także Mleczną Dziurą, rozciąga się na 95 metrów długości. Jej system korytarzy obejmuje 335 metrów, co czyni ją najdłuższą jaskinią w Pieninach. Nazwa pochodzi od husyckiego przywódcy, Piotra Axamita, który w XV wieku obozował tu ze swoimi siłami. Druga nazwa „Mleczna Dziura” nawiązuje do mlecznych nacieków skalnych, które niestety zniszczyli turyści. Lokalna ludność znała jaskinię od wieków. Okryła w niej ślady prehistorycznych obozowisk sprzed 35 tysięcy lat oraz „kości smoka”, które okazały się szczątkami niedźwiedzia jaskiniowego. W 1979 roku zamknięto dostęp do jaskini, a obecnie obejmuje ją ścisła ochrona.

Jaworki – brama do Wąwozu Homole i centrum atrakcji Małych Pienin

Jaworki, malownicza wieś w dolinie potoku Grajcarek u stóp Małych Pienin, to punkt wypadowy do Wąwozu Homole. Miejscowość słynie z klimatycznego klubu muzycznego „Muzyczna Owczarnia,” gdzie odbywają się koncerty i warsztaty z udziałem znanych artystów. W okolicy znajduje się kilka rezerwatów przyrody, takich jak Biała Woda i Zaskalskie-Bodnarówka. Także rezerwat Wysokie Skałki z najwyższym szczytem Pienin – Wysoką. Na miłośników aktywnego wypoczynku czeka Arena Narciarska Jaworki-Homole, natomiast zabytkowy kościół św. Jana Chrzciciela przenosi odwiedzających w historyczną przeszłość regionu.

Wąwóz Homole to nie tylko piękne widoki i natura – to także miejsce, które kryje liczne tajemnice, legendy i historyczne ślady. Wąwóz Homole i jego ciekawostki to tylko początek fascynującej przygody, którą można przeżyć, odwiedzając ten malowniczy zakątek Pienin. Zajrzyj koniecznie do mojego wpisu i wybierz pętelkę z Jaworek – odkryj piękno Wąwozu Homole:

Wąwóz Homole – perła Małych Pienin. Gdzie zaparkować? Jak dojechać? Jaki wybrać szlak?

Karpaty,Pieniny,Relacje z wycieczek

Wąwóz Homole to perła Pienin – miejsce pełne zapierających dech widoków i bujnej przyrody, które przyciąga turystów z całej Polski. Szlak prowadzi przez malownicze polany i mostki przerzucone nad szumiącym potokiem Kamionka. To idealna wyprawa dla miłośników natury i historii…

czytaj dalej…