Wąwóz Homole – perła Małych Pienin. Gdzie zaparkować? Jak dojechać? Jaki wybrać szlak?

Wąwóz Homole, znajdujący się w Jaworkach koło Szczawnicy, to wyjątkowe miejsce na mapie Pienin i jedno z najpopularniejszych miejsc odwiedzanych przez turystów. Tutaj nie znajdziesz spokoju, bo w sezonie przechodzi przez niego aż 2000 osób dziennie! Nazwa wąwozu pochodzi od ruskiego słowa „homoła” lub „gomoła,” oznaczającego obły lub bezrogi, co jest odniesieniem do charakterystycznego kształtu doliny. Wąwóz ma około 800 metrów długości i zbudowany jest z wapiennych skał o różnorodnej rzeźbie i barwach – od bieli po czerwień, co wynika z obecności minerałów, takich jak żelazo.

Co musisz wiedzieć przed wycieczką po Wąwozie Homole?

• Wejście na teren Wąwozu Homole jest bezpłatne.
• Cała trasa wąwozem ma około 1,3 km długości.
• Dojście do Jemeriskiej Polanki zajmuje 30-40 minut, zależnie od tempa marszu i liczby przerw.
• W drodze powrotnej drogą wiodącą obok Wąwozu Homole znajduje się Bacówka „U Wojtka”, Szałas Bukowinki – restauracja oraz górna stacja kolejki linowej „Homole„.
• Do Jaworek możesz również zjechać kolejką linową „Homole” – jednorazowy przejazd kosztuje 18 zł – bilet normalny.
• Jeśli podróżujesz samochodem, możesz zaparkować na pobliskim parkingu, oddalonym zaledwie kilkanaście metrów od wejścia do wąwozu (parking płatny).
• Dla osób bez samochodu dogodny będzie bus – z centrum Szczawnicy kursują one do Jaworek co kilkadziesiąt minut – wzdłuż ulicy Głównej w Szczawnicy jest kilka przystanków. Jeden z nich znajdziesz tutaj.
• Powrót do Szczawnicy jest równie prosty – wystarczy przejść na przystanek autobusowy w stronę miasta i pomachać na przejeżdżający bus.

Trasa przez Wąwóz Homole rozpisana do książeczki GOT PTTK

Książeczka GOT PTTK to świetna zabawa dla dzieci i dorosłych. Może stać się wyjątkową pamiątką z odbytych wędrówek po górskich szlakach. Zobacz: Jak zacząć przygodę z Górską Odznaką Turystyczną. Niżej rozpisana trasa zielonym szlakiem przez Wąwóz Homole (pętelka):

Jaworki – Wąwóz Homole	3
Wąwóz Homole – Jaworki 1,3km / 9m ↑	1
SUMA PUNKTÓW GOT	4

Gdzie zaparkować?

W Jaworkach znajdziesz sporo miejsc do zaparkowania auta – najwięcej płatnych parkingów jest na ulicy Pod Homolami. Są również parkingi bezpłatne. Jeden parking gdzie zaparkujesz za darmo znajduje się przy cmentarzu w Jaworkach: kliknij tutaj. Bliżej wąwozu znajdują się większe płatne parkingi: kliknij tutaj, by zobaczyć lokalizację jednego z nich. Duże i płatne parkingi znajdują się również bezpośrednio przy kolejce linowej Homole na ulicy Zaskalskie w Jaworkach.

Jak dojechać?

Zielony szlak do Wąwozu Homole zaczyna się w urokliwej miejscowości Jaworki. Można tam łatwo dojechać samochodem – wystarczy kierować się w stronę Krościenka nad Dunajcem, a potem skręcić na wschód, w stronę Szczawnicy. Jaworki położone są około 7 km od Szczawnicy. Dla tych, którzy nie podróżują autem, dostępne są busy prywatnych przewoźników kursujące bezpośrednio ze Szczawnicy. Odjeżdżają co kilkanaście minut z różnych przystanków wzdłuż ulicy Głównej.

Szlak turystyczny i malownicze krajobrazy

Spacer przez wąwóz Homole to podróż przez jedne z najpiękniejszych krajobrazów Polski. Zielony szlak turystyczny, który biegnie przez wąwóz, rozpoczyna się przy drodze w Jaworkach. Już na wejściu można poczuć magię tego miejsca, szczególnie dzięki strzelistym skałom, które otaczają szlak. Dawniej odwiedzający musieli przekraczać potok Kamionka, skacząc po kamieniach, ale dziś wybudowane mostki i kładki ułatwiają przejście. Trasa prowadzi przez drewniane schody i mostki, mijając charakterystyczne skały, jak Wapiennik czy imponujący Grzebień.

Kamienne Księgi

Podczas spaceru wąwozem Homole, w miejscu zwanym Dubantowską Doliną, warto zwrócić uwagę na tajemnicze formacje skalne znane jako Kamienne Księgi. Te płaskie, ustawione poziomo skały przypominają ułożone obok siebie książki. Według legendy, zapisano w nich przyszłość wszystkich ludzi. Legenda głosi, że tylko jeden człowiek – stary pop z Lipnika – zdołał odczytać ich tajemnicze pismo. Bóg jednak odebrał mu mowę, aby uniemożliwić mu zdradzenie ludzkich losów. Ta opowieść jest przestrogą przed próbą poznania boskich tajemnic, więc zamiast dociekać, co skrywają Kamienne Księgi, można odpocząć na pobliskich ławeczkach, podziwiając piękno wąwozu.

Powrót do Jaworek

Z Kamiennych Ksiąg to już tylko kawałek drogi pod górę, aby dotrzeć do polanki Jemeriskiej. To miejsce daje też możliwość wyboru dalszej drogi. Można ruszyć na Wysoką (1050 m n.p.m.) – najwyższy szczyt Pienin – lub skręcić w lewo, by udać się w stronę Jaworek. Droga powrotna, choć nieoznakowana, jest łatwa do przejścia i prowadzi do polany, na której znajduje się „Bacówka u Wojtka” i górna stacja kolejki Homole. Wybierając zejście na własnych nogach, możemy delektować się widokami i spokojem, zwłaszcza jesienią, gdy lasy mienią się ciepłymi barwami. To naprawdę magiczna pora roku, która dodaje górskim wędrówkom wyjątkowego uroku.

Historia i tajemnice wąwozu

Historia Wąwozu Homole sięga głęboko w przeszłość, a liczne legendy i fakty historyczne nadają temu miejscu szczególnego uroku. Już w XV wieku przybywali tutaj poszukiwacze skarbów, kuszeni możliwością odnalezienia złota w skalnych szczelinach. Pozostałości szybów górniczych nadal widoczne są w skałach Prokwitowskiej Homoli. Wzmianki o wąwozie pojawiają się także w dokumentach historycznych – w 1529 roku w testamencie poszukiwacza Piotra Wydźgi wspomniano o opustoszałym zamku „Castrum Homola”.

Archeolodzy potwierdzili istnienie tej warowni w 1988 roku. Zamek był strategicznie broniony przez skały oraz przekop z wodą, co zwiększało jego obronność. Odkrycia z tego okresu obejmują XVI-wieczne cegły i fragmenty ceramiki, co świadczy o bogatej przeszłości tego miejsca. W 1547 roku Jaworki stały się własnością Stanisława Nawojowskiego, co sugeruje, że możliwe były próby odbudowy zamku. Jednak budowla popadła ostatecznie w ruinę, a o dawnych czasach przypominają tylko stare zdjęcia i informacje, które można znaleźć przy dawnym punkcie poboru opłat przy wejściu do wąwozu. Zdjęcia pokazują też, jak kiedyś Wąwóz Homole był znacznie bardziej surowy – wysokie, nagie ściany skalne, pozbawione bujnej roślinności, stanowiły idealne miejsce do wypasu owiec, które przed II wojną światową pilnowano tutaj przy pomocy psów.

Wąwóz Homole to prawdziwa podróż do serca przyrody Pienin. Każdy krok pośród wapiennych ścian i szumu potoku Kamionka odkrywa kolejne fragmenty tego wyjątkowego zakątka, który przyciąga zarówno pięknem krajobrazu, jak i bogatą historią. Tutaj można poczuć potęgę natury, a legendy i historie, które otaczają to miejsce, tylko dodają mu tajemniczości. To jedno z tych miejsc, które warto zobaczyć, by na długo pozostało w pamięci jako symbol autentycznego piękna gór.