Ciekawostki o Wielkiej Sowie – najwyższym szczycie Gór Sowich!

Wielka Sowa to jedno z najbardziej rozpoznawalnych miejsc w Sudetach, przyciągające miłośników górskich wędrówek i historii. Choć jej wysokość wynosi zaledwie 1015 m n.p.m., jest symbolem Gór Sowich i kryje w sobie wiele interesujących faktów, które warto poznać. Szczyt ten to nie tylko przepiękne widoki, ale także świadek bogatej przeszłości, od starożytnych granic po tajemnice II wojny światowej. Oto kilkanaście ciekawostek, które przybliżą ci Wielką Sowę i jej okolice. Ciekawostki o Wielkiej Sowie już czekają na Twoje odkrycie!

Powstanie Wielkiej Sowy

Góra zbudowana jest ze skał metamorficznych pochodzących z prekambru – to jedne z najstarszych skał w Sudetach, co czyni ten masyw wyjątkowym pod względem geologicznym.

Dawna nazwa góry

Niemcy nazywali Wielką Sowę „Hohe Eule”. Po II wojnie światowej, gdy te tereny znalazły się w granicach Polski, przez krótki czas funkcjonowała nazwa „Góra Sowia”.

Korona Gór Polski

Wielka Sowa, jako najwyższy szczyt Gór Sowich, jest jednym z 28 szczytów wchodzących w skład Korony Gór Polski. Ta popularna odznaka turystyczna powstała w 1997 roku. Zobacz tutaj jak zdobywam KGP.

Wieża widokowa – symbol Wielkiej Sowy

Pierwsza drewniana wieża widokowa stanęła tutaj w 1886 roku, ale przetrwała tylko do 1904 roku. Obecna wieża, wykonana z żelbetu, została otwarta 24 maja 1906 roku. Początkowo nosiła imię Otto von Bismarcka, ale po wojnie zmieniano jej nazwę kilka razy, ale żadna się nie przyjęła. W 2023 roku zakończono ostatni remont wieży, a charakterystyczny biały obiekt widoczny jest teraz nawet ze Śnieżki!

Wieża pierwotnie miała witraże przedstawiające sceny z życia Bismarcka oraz popiersie kanclerza. Dziś jednak wnętrze jest bardziej skromne, ale z tarasu widokowego rozpościera się zapierająca dech w piersiach panorama. Obecnie wstęp na wieżę jest bezpłatny (2024 rok).

Szlaki turystyczne na Wielką Sowę

Na szczyt prowadzi wiele tras: żółty szlak z Walimia przez Małą Sowę, czerwony szlak z Przełęczy Jugowskiej, czy zielony szlak z miejscowości Sokolec. Każda z tych dróg oferuje inne widoki i doznania.

Pomnik muflona

Na szczycie Wielkiej Sowy znajduje się pomnik muflona – najmniejszego przedstawiciela dzikich owiec, którego charakterystyczną cechą są duże, ślimakowato skręcone rogi. Pomnik upamiętnia jedną z najliczniejszych populacji muflonów w Polsce, zamieszkującą Góry Sowie. Te dzikie owce stały się symbolem tego regionu, a pomnik na szczycie przypomina o ich obecności w tym malowniczym zakątku Sudetów. Drewniana rzeźba muflona została postawiona na szczycie dla upamiętnienia XX-lecia Stowarzyszenia Wielka Sowa 1 maja 2018 roku.

Kaplica na szczycie

Na szczycie Wielkiej Sowy znajduje się niewielka kaplica poświęcona Matce Bożej Rozwiązującej Problemy. To miejsce modlitwy i refleksji, gdzie w sezonie wakacyjnym, od czerwca do września, odprawiane są msze święte. Nabożeństwa odbywają się w każdą niedzielę o godzinie 15:00, przyciągając zarówno turystów, jak i mieszkańców okolic. Kaplica dodaje temu górskiemu szczytowi duchowego wymiaru.

Orzeł i Sowa – dwa schroniska w cieniu Wielkiej Sowy

W pobliżu szczytu Wielkiej Sowy znajdują się dwa niezwykle ciekawe schroniska. Schronisko „Orzeł„, położone nad Przełęczą Sokolą na wysokości 875 m n.p.m., powstało w 1931 roku i leży przy słynnym czerwonym Głównym Szlaku Sudeckim.

Nieco wyżej, na wysokości 905 m n.p.m., znajduje się Schronisko „Sowa„, którego początki sięgają końca XIX wieku. Wybudowano je na gruntach należących do Karla Wiesena, pioniera turystyki w Górach Sowich. Po gruntownym remoncie otwarto je ponownie w 2003 roku, ale obecnie schronisko pozostaje zamknięte.

Czerwony i zielony szlak spotykają się przy „Sowie”, a dalej prowadzą przez miejsca o ciekawej historii. Przy czerwonym szlaku znajduje się pomnik Karla Wiesena, a zielony szlak biegnie przez pozostałości dawnej wsi Sowa – malowniczej osady, której ruiny wciąż można dostrzec w gęstym lesie.

Obelisk Karla Wiesena – hołd miłośnikowi Gór Sowich

Na czerwonym szlaku, między dwoma schroniskami „Sowa” i „Orzeł”, stoi obelisk z 1898 roku poświęcony Karlowi Wiesenowi – właścicielowi zakładów lniarskich w Walimiu i pasjonatowi Gór Sowich. To właśnie dzięki jego inicjatywie powstało schronisko Eulenbaude, dziś znane jako Schronisko „Sowa”. Wiesen oddał pod budowę należące do niego grunty, realizując swoją wizję rozwoju turystyki w tej okolicy.

Na obelisku widnieje inskrypcja w dwóch językach: niemieckim i polskim, głosząca: „Wierny przyjaciel Gór Sowich Karl Wiesen”. Ten symboliczny pomnik przypomina o człowieku, który swoją miłością do gór przyczynił się do ich turystycznego rozkwitu.

Dawna osada Sowa

Na południowych stokach Wielkiej Sowy niegdyś tętniło życiem wyjątkowe miejsce – osada Sowa. W połowie XIX wieku znajdowały się tam 44 domy, gorzelnia i młyn. Mieszkańcy trudnili się głównie tkactwem, lecz w 1848 roku, po uruchomieniu tkalni mechanicznej w pobliskim Walimiu, osada zmieniła swoje oblicze. Stała się popularnym letniskiem, przyciągającym gości z okolicznych miejscowości. Dziś niewiele zostało po tej historii, ale ślady dawnego życia wciąż kryją się wśród zboczy Wielkiej Sowy.

Granica Hochbergów na Wielkiej Sowie

Na żółtym szlaku w stronę Małej Sowy, tuż poniżej szczytu, natknąć się można na ruiny dawnego pruskiego schronu wojskowego. Nie było to schronisko turystyczne, lecz stacja pruskiej służby granicznej, która strzegła granic dóbr Hochbergów.

Trójpański Kamień z 1732 roku

Na szczycie góry Leszczyniec w Górach Suchych, wznosi się Trójpański Kamień – zabytkowy obelisk z 1732 roku. Mierzący około 1,6 metra kamień upamiętnia miejsce, gdzie spotykały się granice Śląska, Czech i Hrabstwa Kłodzkiego. Każda ze stron obelisku nosiła herb ówczesnych władców. Od strony Głuszycy wyryty był herb von Hochbergów, od strony Nowej Rudy – inicjały Josepha Barona von Stillfrieda, a w kierunku Czech – herb opata z Broumowa, Otmar Abbasa Braunensis, który zachował się w najlepszym stanie.

Do Trójpańskiego Kamienia można dotrzeć zielonym szlakiem z Głuszycy Górnej lub leśną drogą z Bartnicy, mijając ostatnie zabudowania wsi. To wyjątkowe miejsce przenosi nas w czasy, gdy granice były tak blisko codziennego życia..

Tajemniczy krzyż z 1851 roku

W okolicy Wielkiej Sowy kryje się tajemniczy kamienny krzyż, ustawiony w 1851 roku. Jest on pamiątką tragicznego zdarzenia – rok wcześniej, na tej górze, zaginął czteroletni chłopiec. Jego ciało odnaleźli najprawdopodobniej drwale pracujący w lesie. Historia ta pozostaje pełna niewyjaśnionych wątków. Krzyż z marmurową tablicą znajduje się w miejscu trudno dostępnym i nieoznaczonym na mapach. Można go odnaleźć, podążając wzdłuż rowu rozpoczynającego się około 200 metrów od szczytu, na szlaku prowadzącym w stronę Małej Sowy.

Projekt Riese

Na południowo-zachodnim zboczu Wielkiej Sowy, w miejscu, gdzie Droga Gwarków przecina leśną ścieżkę prowadzącą na szczyt, znajduje się studzienka. Wygląda jak standardowy element infrastruktury kanalizacyjnej, ale jej obecność w środku lasu budzi pytania. Jedna z hipotez sugeruje, że jest to pozostałość po tajemniczym Projekcie Riese – niedokończonym systemie podziemnych kompleksów z czasów II wojny światowej.

Sowiogórskie trasy narciarskie

Okolice Wielkiej Sowy to prawdziwy raj dla miłośników narciarstwa biegowego. Znajduje się tu aż pięć oznakowanych tras, które wchodzą w skład Sowiogórskich Tras Do Narciarstwa Biegowego. Jedną z nich jest malownicza trasa „Sowa”, prowadząca z Koziego Siodła do Schroniska Sowa. Jej długość wynosi 2,2 km, co czyni ją idealnym wyborem dla początkujących narciarzy lub tych, którzy chcą w pełni cieszyć się pięknem zimowej przyrody.

Srebrna Droga – tajemniczy fioletowy szlak na Wielkiej Sowie

Wśród lasów otaczających Wielką Sowę kryje się wyjątkowy szlak turystyczny – „Srebrna Droga”. Jego nietypowy, fioletowy kolor wyróżnia go spośród innych tras w Polsce. Szlak prowadzi przez tereny nad Doliną Srebrnej Wody aż do Przełęczy Walimskiej, oprowadzając wędrowców po dawnych miejscach związanych z górnictwem srebra. Choć miejsca te nie są oznaczone ani opisane, wprawne oko dostrzeże ślady dawnej działalności wydobywczej.

Szlak zdaje się być zapomniany – trudno znaleźć dokładne mapy czy informacje o jego przebiegu. Jednak dla wytrwałych odkrywców może być wstępem do poznania historii wydobycia srebra w Górach Sowich. Nieopodal jego końca znajduje się sztolnia Silberloch – jedna z najważniejszych kopalni srebra w tym regionie. Choć szczegółowo zbadano ją w 2010 roku, nie jest dostępna dla zwiedzających. „Srebrna Droga” pozostaje więc tajemniczą ścieżką, która wciąż czeka na swoje odkrycie.

Miejsce piknikowe na szczycie

Polana na szczycie oferuje miejsca biwakowe z zadaszonymi ławkami, idealne na odpoczynek i posiłek w otoczeniu natury. Można rozpalić tu ognisko i zrobić grilla. Dostępne są również metalowe patyki na kiełbaski, a w sklepiku można zakupić drewno – 3-4 kawałki za 25 zł (2024 rok)

Herb Pieszyc

Wieża widokowa z Wielkiej Sowy znalazła również swoje miejsce w herbie miasta Pieszyce, podkreślając jej znaczenie dla regionu.

Czy to już wszystkie ciekawostki o Wielkiej Sowie? Jeśli znasz ich więcej koniecznie podziel się nimi w komentarzu! Wielka Sowa to nie tylko najwyższy szczyt Gór Sowich, ale także miejsce pełne historii i wyjątkowego klimatu. Niezależnie od tego, czy przyciąga cię chęć zdobycia kolejnego punktu w Koronie Gór Polski, czy po prostu pragniesz poznać tajemnice tego miejsca – Wielka Sowa zawsze będzie dobrym wyborem na górską przygodę. Chwytaj już teraz gotowy plan na jeden dzień w Górach Sowich i zdobądź ich najwyższy szczyt najpiękniejszym szlakiem!

Najładniejszy szlak na Wielką Sowę!

Góry Sowie,Relacje z wycieczek,Sudety

Zabiorę Cię w Góry Sowie na wyjątkową wędrówkę! Wyobraź sobie już teraz: malowniczy zielony szlak z Sokolca, przystanek przy nieczynnym Schronisku „Sowa”, a na szczycie ognisko, kiełbaski i niezapomniane widoki z odnowionej wieży widokowej. Zwieńczeniem dnia będzie spektakularny zachód słońca…

czytaj dalej…