Góry od wieków fascynują ludzi swoją potęgą i tajemniczością. Niektóre szczyty skrywają historie, które warto poznać. Tak jest w przypadku Śnieżki, najwyższego wzniesienia Karkonoszy, na którego wierzchołku stoi niezwykła kaplica św. Wawrzyńca – najwyżej położony zabytek barokowy w Polsce. Choć na co dzień jej wnętrze pozostaje zamknięte, raz w roku, 10 sierpnia, odbywa się tu wyjątkowa msza odpustowa. To niezwykłe miejsce z bogatą historią i licznymi tajemnicami, które dziś razem odkryjemy.
Co znajdziesz poniżej?
Kaplicę budowano aż 16 lat!
Kaplica św. Wawrzyńca powstała w XVII wieku z inicjatywy hrabiego Christofa Leopolda von Schaffgotscha. Była jego wotum dziękczynnym za zwrot dóbr cieplickich skonfiskowanych jego ojcu. Budowę rozpoczęto w 1665 roku pod nadzorem Bartłomieja Nantwiga z Gryfowa Śląskiego, a zakończono dopiero po 16 latach, w 1681 roku. Wtedy też, 10 sierpnia, w dniu św. Wawrzyńca, odbyło się uroczyste poświęcenie kaplicy.
Kaplica, która była też schronem turystycznym
Losy świątyni nie były łatwe. W 1810 roku, w wyniku sekularyzacji, kaplica utraciła funkcję sakralną. Przeszła spod władzy kościelnej pod władzę świecką. Siebenhaar w 1823 roku niszczejącą budowlę wyremontował i uruchomił w niej schronisko turystyczne. Jej wyposażenie, w tym barokowy ołtarz, przeniesiono do kaplicy św. Anny w Sosnówce. Dopiero w 1850 roku Friedrich Sommer przywrócił jej sakralny charakter, a kaplica została ponownie wyświęcona przez biskupa wrocławskiego Heinricha Förstera.
Najwyżej położony obiekt sakralny w Polsce
Kaplica św. Wawrzyńca to niezwykła budowla, wzniesiona na wysokości 1602 m n.p.m. Jej rotundowy kształt z kwadratową apsydą idealnie komponuje się z górskim krajobrazem. Zbudowana jest z kamienia łamanego i oszalowana deskami, które zastąpiły pierwotny gont. Wewnątrz znajdują się figury Matki Bożej, św. Wawrzyńca i św. Wojciecha, a ściany zdobią malowidła z końca XIX wieku.
Ciekawostki o kaplicy św. Wawrzyńca
- Najwyżej położony zabytek barokowy w Polsce – jedyny tego typu obiekt na tej wysokości.
- Kaplicę budowano aż 16 lat!
- Kaplica św. Wawrzyńca na Śnieżce ma formę rotundy – jej cylindryczne mury wznoszą się na wysokość aż 14 metrów, a średnica wnętrza wynosi około 7 metrów. Do głównej bryły dobudowano także niewielki, kwadratowy przedsionek, który nadaje jej charakterystyczny kształt.
- W przedsionku kaplicy umieszczona jest tablica pamiątkowa z 1828 roku. Upamiętnia ona Jana Pieniążka-Odrowąża, który według przekazów zginął w tajemniczych okolicznościach, tonąc w bagnach u podnóża Śnieżki.
- Podczas przygotowywania fundamentów pod budowę kaplicy usunięto aż 4,5 metra luźnych skał i zwietrzałego kamienia, by dotrzeć do twardej, nienaruszonej warstwy skalnej. Dopiero na tak solidnym podłożu można było rozpocząć budowę.
- Odpust 10 sierpnia – jedyna okazja w roku, by zobaczyć wnętrze kaplicy i uczestniczyć w uroczystej mszy.
- Miejsce spotkań opozycji PRL i czeskiej Karty 77 – w latach 70. XX wieku na Śnieżce spotykali się polscy i czescy opozycjoniści, m.in. Vaclav Havel, Adam Michnik i Jacek Kuroń.
Ciekawostki o kaplicy na Śnieżce cd.
- Kaplica przetrwała wiele katastrof – w XVIII wieku uderzenia piorunów poważnie uszkodziły dach i mury, a wojna austriacko-pruska z lat 1778-1779 doprowadziła do niemal całkowitego jej zniszczenia.
- W 1812 roku kaplica została splądrowana – w wyniku rabunku utraciła część wyposażenia.
- Najwyżej położona poczta w Czechach – w pobliżu kaplicy znajduje się najwyżej usytuowany urząd pocztowy naszych południowych sąsiadów.
- Cystersi opiekowali się kaplicą przez ponad 100 lat – do czasu kasacji zakonu w 1810 roku.
- Zabytek z listy rejestru konserwatorskiego – kaplica została wpisana do rejestru zabytków 11 grudnia 1958 roku pod pozycją A/1366/494.
- W 1981 roku, z okazji 300-lecia kaplicy na Śnieżce, pojawił się pomysł ustanowienia 10 sierpnia wyjątkowym dniem – odpustem ku czci św. Wawrzyńca oraz świętem przewodników sudeckich. Inicjatorem był Jerzy Pokój z Zarządu Koła Przewodników Sudeckich. Dziś to ważna tradycja dla miłośników gór!
- Ostatni remont w 2000 roku – przeprowadzono gruntowne prace konserwacyjne, a w 2001 roku konsekrowano również nowy ołtarz z granitu.
Kaplica św. Wawrzyńca – gdy wejdziesz na Śnieżkę to chwilę się przy niej zatrzymaj
Kaplica św. Wawrzyńca na Śnieżce to z pewnością wyjątkowe miejsce, łączące historię, religię i górskie tradycje. Choć na co dzień pozostaje zamknięta, jej widok na tle karkonoskich szczytów robi niezapomniane wrażenie. Jeśli planujesz wyprawę na Śnieżkę, warto zatrzymać się przy tej niezwykłej budowli i choć na chwilę poczuć ducha dawnych czasów. Zapraszam Cię do wpisów o ciekawostkach o Śnieżce oraz jak ją zdobyć zimą:
Śnieżka zimą – jak ją zdobyć szybko, łatwo i przyjemnie? Gotowa trasa i wskazówki czekają tutaj!
Dodaj komentarz